Tổ yến thô là gì? Gồm những loại nào? Giá bao nhiêu? 1 lạng yến thô được bao nhiêu tổ? 

Tổ yến thô có thể được chia làm nhiều loại theo nguồn gốc, mỗi loại có một mức giá, khối lượng và những ưu điểm khác nhau. Vậy sự khác biệt đó là gì? Hãy cùng Sanosa tìm hiểu qua bài viết dưới đây để hiểu một cách chính xác nhất nhé! 

Tổ yến thô là gì? Các đặc điểm của yến sào thô

Tổ yến thô là sản phẩm nguyên chất 100%, được thu hoạch trực tiếp từ nhà yến hoặc các hang động, vách đá trên đảo nhưng chưa qua xử lý, làm sạch. Bởi vậy nếu độ sạch của yến tinh chế là 100%, sơ chế là 80% thì yến sào thô vẫn lẫn vào nhiều lông yến, cần nhiều thời gian làm sạch, dễ dẫn tới hao hụt.

Tổ yến thô gồm những gì?

Trong tổ yến thô thường bao gồm 2 cấu phần sau:

• Chân yến: bộ phận giúp tổ yến bám vào vách đá và chống đỡ sức nặng cả tổ. Đây cũng là bộ phận được xây đầu tiên và tốn khá nhiều thời gian nên thường ‘già’ hơn so với các bộ phận khác. Khi chế biến sẽ tốn nhiều thời gian hơn nhưng bù lại ăn khá sần sần, dai dai và ngon miệng. Với các sản phẩm khác như yến tình chế thì chân yến thường bị lọc ra trong quá trình xử lý. 
• Sợi yến: thành phần chính tạo nên tổ yến, thường được xây trong vòng một tháng với tốc độ rất chậm, trung bình mỗi ngày chỉ cao thêm được 1mm.

Ưu điểm của tổ yến thô là giá trị dinh dưỡng cao, còn giữ mùi thơm và vị đặc trưng ban đầu. Khi trưng, sợi dai và có thể nở gấp 4-5 lần. Bên cạnh đó, yến thô thường khá hiếm bị làm giả, bởi nếu có làm giả thường dễ bị phát hiện nên khi mua cũng an toàn và chất lượng hơn.

Ở mặt ngược lại, nhược điểm lớn nhất của yến sào thô là sự bất tiện do tốn thời gian nhặt lông, mang đến sự bất tiện khi sử dụng thường xuyên, đặc biệt là với những gia đình bận rộn.

Phân loại yến thô theo độ sạch

Dựa theo độ sạch, tổ yến thô được chia làm 2 loại:

• Yến thô loại 1: Các tổ to, dày, nguyên vẹn về hình dáng và mùi vị, ít xen lẫn lông và tạp chất, được thu hoạch đúng mùa vụ. Khi ăn sẽ cảm nhận được rõ nét sự khác biệt về độ dai, hương vị so với các dòng loại 2. 
• Yến thô loại 2: Các tổ yến có tỷ lệ xen lẫn lông và tạp chất cao hơn – nói cách khác, tỷ lệ yến thấp hơn khi tính theo cùng một khối lượng. Chẳng hạn cứ 10g yến, có thể lẫn từ 2-4g tạp chất.

Vì vậy với những ai ưa vị nguyên bản nhưng không có quá nhiều thời gian rảnh rỗi, các sản phẩm yến loại 1 sẽ là lựa chọn tối ưu. Các sản phẩm loại 2, tuy sai biệt không quá lớn nhưng sẽ cần thời gian nhặt nhạnh, chỉ phù hợp khi sử dụng với tần suất thấp, hoặc 1 thời gian ngắn như chăm sóc người bệnh, hậu phẫu, hỗ trợ phục hồi…

Phân loại yến sào thô theo nguồn gốc thu hoạch và màu sắc tự nhiên

Hiện nay các sản phẩm yến sào trên thị trường thường được thu hoạch từ 2 nguồn chính: yến sào tự nhiên và yến nhà.

1. Tổ yến tự nhiên

Yến sào tự nhiên (yến đảo hoặc yến đá) là các tổ yến được thu hoạch từ các hang động, vách đá ngoài môi trường tự nhiên. Sản lượng hàng năm của yến đảo thường khá thấp, đồng thời quá trình khai thác cũng gặp nhiều khó khăn, dễ bể vụn trong quá trình thu hoạch.

Đặc điểm của yến sào đảo đó là:

• Hàm lượng dinh dưỡng và khoáng chất cao – cao hơn so với yến nhà, nhưng không phải khác biệt quá lớn. Nhiều đơn vị phân phối thường vin vào giá trị dinh dưỡng cao để độn giá bán, điều này là không đúng. Bạn nên lưu ý trước điều này để tránh bị hớ khi mua.
• Kích thước lớn – tổ yến đảo thường có kích thước lớn, dày và nặng hơn so với yến nhà do phải chống chọi với điều kiện khắc nghiệt ngoài thiên nhiên. Kích cỡ có thể to gấp 2-3 lần so với tổ yến nhà.
• Mùi vị – Có mùi vị đặc trưng, tanh nồng của biển
• Phân loại theo màu sắc – Tổ yến thô khai thác từ đảo được chia làm 3 loại chính trong đó bạc yến (màu trắng đục) là sản phẩm phổ biến, dễ khai thác nhất, giá thành thấp nhất. Hồng yến (màu cam hoặc vàng ngà) là các tổ yến thu hoạch tại các vách đá hiểm trở khá hiếm và khó tìm. Huyết yến (màu đỏ) do lên men kết hợp với các dưỡng chất trong hang đá, thuộc loại sản phẩm cao cấp nhất trên thị trường hiện nay.

2. Tổ yến nuôi

Tổ yến nuôi hay còn gọi là tổ yến nhà. Đây là các tổ yến được xây trong nhà. Tuy nhiên khác với các hình thức chăn nuôi gia súc, gia cầm khác, chim yến không ăn thức ăn công nghiệp mà vẫn tự mình tìm kiếm nguồn thức ăn ngoài tự nhiên. Nói cách khác, chim yến chỉ mượn nhà xây tổ, còn lại vẫn duy trì tập tinh tự nhiên của mình mà không có sự can thiệp của bàn tay con người.

Đặc điểm chung của tổ yến nuôi là:

• Hàm lượng dinh dưỡng và khoáng chất – Thấp hơn so với yến đảo (nhưng không cách biệt quá lớn), phân hóa tùy vào sự đa dạng thức ăn của từng khu vực. Bởi vậy, việc chọn vị trí xây nhà yến phù hợp với đặc tính sống, tìm mồi của yến và mật độ nuôi của từng khu vực cũng ảnh hưởng đáng kể tới giá trị dưỡng chất trong sản phẩm.
• Kích thước – Thường nhỏ, mỏng và trọng lượng nhẹ hơn so với tổ yến tự nhiên bởi được nuôi trong điều kiện lý tưởng, ít chịu tác động của gió bão, ngoại cảnh. Tổ yến nuôi cũng có lòng cạn, kết cấu lỏng lèo hơn so với tổ yến đảo.
• Mùi vị – Không nồng và dễ ăn hơn yến sào tự nhiên
• Phân loại theo màu sắc – Tổ yến nuôi chỉ có một loại duy nhất, màu trắng ngà nhạt hơn yến đảo (bạch yến).

Vậy nên mua yến sào loại nào?

Nên mua tổ yến đảo hay tổ yến nhà phụ thuộc vào khẩu vị và mục đích sử dụng. 

Nếu chỉ đơn thuần là chăm sóc sức khỏe gia đình hàng ngày, yến nhà sẽ rẻ hơn, an toàn hơn (do ít chịu tác động từ môi trường, dịch bệnh) đồng thời nguồn cung trên thị trường cũng dồi dào hơn so với yến đảo trong khi hàm lượng dinh dưỡng không cách biệt quá lớn. Tất nhiên lựa chọn ra sao còn phụ thuộc vào khẩu vị (vị nồng hay dịu) và điều kiện kinh tế của gia đình. 

Nếu mua yến với mục đích quà tặng hoặc biếu, yến đảo thường được ưu tiên hơn, đặc biệt là các sản phẩm cao cấp như hồng yến, huyết yến. Bên cạnh đó, nếu quan tâm về mẫu mã, kiểu cách, bạn cũng có thể cân nhắc đến các sản phẩm thay thế như yến tinh chế – sản phẩm đã qua làm sạch và dùng khuôn để định hình lại. 

→ Tham khảo thêm tại: Kinh nghiệm mua yến sào – nên mua yến đảo hay yến nuôi

Hiện nay trên thị trường, tổ yến thô giá bao nhiêu?

Giá yến thô bao nhiêu tiền một lạng phụ thuộc vào phân loại sản phẩm. Trong đó:

• Giá yến thô nguồn gốc từ đảo thường cao hơn và chịu chi phối bởi sản lượng từng mùa và tỷ lệ tạp chất (loại 1 hay loại 2). Sự chênh lệch này có thể kéo dãn từ 6 – 12 triệu đồng/ 100g. Đó là chưa tính tới các dòng huyết yến (15-28 triệu) 
• Giá yến thô nuôi tại nhà thường có giá mềm hơn, phân hóa dựa trên tỷ lệ tạp chất. Giá của 100g yến nhà thường giao động từ 2.5-4 triệu đồng. 

→ Tham khảo thêm sản phẩm yến sào thô và bảng giá yến thô tại Sanosa

1 lạng yến thô được bao nhiêu tổ

Câu trả lời phụ thuộc vào loại yến. Đối với yến nuôi, 1 lạng yến thô nguyên lông trung bình có khoảng 9-12 tổ. Yến đảo do thường dày và nặng hơn, nên sẽ ít hơn yến nhà từ 1-3 tổ/ 100g. Nhìn chung sự khác biệt này chỉ mang tính tương đối và phụ thuộc khá nhiều vào kích thước tổ yến. 

Dù tổ yến thô khó bị làm giả nhưng khi mua, bạn cũng nên lựa chọn những nguồn cung uy tín để tránh tình trạng ‘độn cân’ – chẳng hạn như ngâm tổ yến với nước đường, bột hay muối. Lúc này bạn sẽ thấy 1 lạng yến gồm các tai nhỏ nhưng số lượng lại ít hơn hẳn so với bình thường. 

→ Tham khảo thêm tại: Cách chọn mua tổ yến thô ngon

Lưu ý khi sử dụng yến thô

Xử lý yến thô tưởng dễ nhưng không hề dễ. Để giữ nguyên hàm lượng dinh dưỡng sản phẩm, tránh hao hụt hoặc biến chất trong quá trình làm sạch, đồng thời mang đến những bữa phụ thơm ngon cho gia đình, người bệnh, dưới đây là một vài lưu ý phải thuộc nằm lòng khi lần đầu làm sạch tổ yến:

• Yên thô, đặc biệt là yến đảo thường có kết cấu rất chặt, các sợi yến xếp khít vào nhau vì vậy sẽ tốn khá nhiều thời gian để ngâm nở – trung bình từ 2-3 tiếng. Khi ngâm chỉ nên ngâm với nước ở nhiệt độ thường, tránh nôn nóng ngâm với nước ấm/ nước sôi, dễ làm ảnh hưởng đến giá trị dinh dưỡng của yến.
• Trong quá trình làm sạch tạp chất (phân chim), tuyệt đối không sử dụng chất tẩy rửa. Chỉ nên sử dụng nước sạch rửa lại nhiều lần. Bên cạnh đó, tổ yến cũng có thể có nhiều lông tơ nhỏ nên khi nhặt sẽ cần một chút tỉ mỉ và nhiều thời gian hơn, tránh nhặt vội, nhặt vàng. Nếu không sẽ dễ ảnh hưởng tới đường hô hấp và tiêu hóa, mang tới tác dụng ngược cho người ăn, đặc biệt là người bệnh!
• Khi yến vừa được nhặt xong, nên được sử dụng ngay, tránh bảo quản quá lâu trong tủ lạnh, hoặc cần bảo quản trong điều kiện chân không để tránh vi khuẩn tấn công. Dù vậy, một khi đã ngâm với nước, tốt nhất không nên để lâu.
• Không nên bảo quản tổ yến thô trong nhà quá quá 5 tháng. Tối ưu nhất chỉ nên sử dụng trong vòng 3 tháng đầu tiên. Yến càng để lâu, hàm lượng dinh dưỡng và hương vị sẽ càng suy giảm.

→ Tham khảo thêm 5 cách chưng tổ yến ngon tại nhà

Gợi ý cách nhặt lông yến thô nhanh và sạch

Để nhanh chóng và hiệu quả nhất, bạn có thể làm theo 4 bước sau:

• Bước 1: Lấy bàn chải đánh răng chà nhẹ lên tổ yến để loại bỏ các lớp bụi bẩn bám dính trên tổ yến.
• Bước 2: Ngâm tổ yến thô vào nước sạch, để yên từ 1-2 tiếng cho đến khi sợi tơi ra..
• Bước 3: Bỏ tổ yến vào rổ lọc, để ráo nước, sau đó dùng nhíp chuyên dụng để lặt lông. Có thể nhúng nhíp vào nước để tránh lông dính trên nhíp.
• Bước 4: Cho yến đã nhặt sạch vào rổ, thả vào thau nước sạch và lắc nhẹ để loại bỏ những tạp chất còn dính lại.

Hy vọng với những kinh nghiệm, gợi ý và phân loại về yến sào thô chia sẻ phía trên sẽ giúp ích phần nào cho bạn trong việc đánh giá, lựa chọn các dòng sản phẩm phù hợp. Chúc bạn và gia đình luôn khỏe mạnh và duy trì lối sống dinh dưỡng lành mạnh mỗi ngày một cách nhẹ nhàng!